Rewolucja neolityczna na Bliskim Wschodzie - od Jerycha do Çatalhöyük

W siódmym tysiącleciu p.n.e. pierwsi neolityczni rolnicy i pasterze z Bliskiego Wschodu zaczynają opuszczać swoje siedziby i kolonizować peryferia swojego świata. 8,700 lat temu pojawiają się pierwsze neolityczne osady w Anatolii nad Morzem Egejskim. W ciągu kilku kolejnych stuleci pierwsi rolnicy zasiedlą Wyspy Cykladzkie, Kretę i Grecję. Następnie ruszą na Bałkany posuwając się średnio 5 kilometrów rocznie. W ciągu paru stuleci dotrą do Środkowej Europy i Półwyspu Iberyjskiego. Wraz z upływem czasu tempo ich ekspansji będzie wręcz przyspieszać. Wesprzyj mnie na: https://patronite.pl/mrocznewieki https://buycoffee.to/mrocznewieki https://suppi.pl/mrocznewieki Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Okładka: Źródła: Biblia Jerozolimska, Księga Rodzaju, Księga Jozuego, Pallottinum Poznań 2006 Tale of Aqhat, VI, 6-8, (N.d.). Headroyce.org. Retrieved February 3, 2025, from https://www.headroyce.org/uploaded/faculty/denelow/Genesis/SCAN0159_000.pdf Opracowania: Cauvin J., The Birth of the Gods and the Origins of Agriculture, Cambridge University Press 2003 Mithen S., After the Ice. A Global Human History 20,000-5000 BC, W&N 2012 Schmidt K., Budowniczowie pierwszych świątyń, PIW, Warszawa 2010 Toynbee A. J., A Study of History. Abridgement of Volumes I-VI, Oxford University Press 1956 Watkins T., Becoming Neolithic. The Pivot of Human History, Routledge 2024 Artykuły: Ancient remains could be oldest pet cat. (n.d.). New Scientist (1971). Retrieved February 5, 2025, from https://www.newscientist.com/article/dn4867-ancient-remains-could-be-oldest-pet-cat/ Tell Qaramel. (n.d.). Edu.pl. Retrieved February 3, 2025, from https://pcma.uw.edu.pl/2017/10/11/tell-qaramel/ Zangger, E. (n.d.). James Mellaart: Pioneer…..And forger. Popular Archeology. Retrieved February 4, 2025, from https://popular-archaeology.com/article/james-mellaart-pioneer-and-forger/ Ścieżka dźwiękowa: https://www.epidemicsound.com/track/an7vU7AM16/ https://www.epidemicsound.com/track/wWkoWDEkZC/ https://www.epidemicsound.com/track/7TvlhxMLEb/ https://www.epidemicsound.com/track/IPIzEPQbSH/ https://www.epidemicsound.com/track/n1i3qCRiSO/ https://www.epidemicsound.com/track/W1PsgTm96j/ https://www.epidemicsound.com/track/FsrF6ORZSZ/ https://www.epidemicsound.com/track/pQxMd2wlPM/ https://www.epidemicsound.com/track/FsrF6ORZSZ/ Licencje Creative Commons: https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/ https://creativecommons.org/licenses/by/2.5/ https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/ https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/ https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5/ https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ 0:00 Genesis 6:40 Głowy z Jerycha 23:00 Tell Qaramel 24:45 Ain Ghazal 28:30 Antropocen 33:30 Al-Bajda i udomowienie kóz 42:00 Ceramika 47:00 Nahal Hemar 54:10 Çatalhöyük 1:16:30 Neolityczny Cypr 1:23:10 Ekspansja 1:26:10 Podziękowania, bibliografia