Suriye’de Baas Partisi’nin çöküşü ne anlama geliyor?

Suriye’de 8 Aralık 2024 itibarıyla 61 yıllık Baas rejimi sona erdi, yepyeni bir sayfa açıldı. Peki, çöken tam olarak neydi? Baas’ın kuruluşu, ideolojisi, dış dünyayla ilişkileri nasıldı? GZT 10/ON Orta Doğu serisinin bu videosunda bundan sonrasını daha iyi öngörebilmek için geçmişi anlamak gerektiğinden yola çıkarak Baas’a daha yakından bakacağız… Baas Partisi. Tam adı ile. Hizb’ul Ba’as el-Arabi el-İştiraki. Veya tam Türkçe karşılığı ile Arap Sosyalist Diriliş Partisi. Adından da anlaşılacağı üzere Baas Partisi iki ideolojik akımın; milliyetçilik ve sosyalizminin alaşımı bir ideolojinin temsilcisiydi. Elbette alaşımın iki ideolojik parçası Ba’as kurulmadan çok önce doğdukları Batı coğrafyasından Arap coğrafyasına 19. Yüzyılın sonu itibariyle taşınmıştı bile. Bu taşınmanın hikayesini şimdilik gelecekte hazırlayacağımız başka bir videoya bırakalım ve bu iki farklı ideolojinin Baas Partisi tarafından anlaşıldığı hallerine bakalım… Parti tüzüğününün ilk maddesi partinin en temel prensibini bütün netliği ile ifade eder. “Araplar tek bir millettir. Bu milletin tek bir devlet altında yaşaması ve kendi kaderini kendisinin özgürce tayin etmesi en doğal hakkıdır.” Bu ifade ile, Baas Partisi’nin milliyetçiliğini Arap dünyasında aynı dönemde yeşeren yerel milliyetçiliklerden ayırmak gerekir, ki yerel milliyetçilik ‘vataniyye’ kelimesi ile tarif edilir. Mısır milliyetçiliği, Suriye milliyetçiliği, Filistin milliyetçiliği gibi. Baas milliyetçiliği ise etnik temelli bir milliyetçiliktir, ki ‘kavmiyye’ kelimesi ile karşılanır ve bütün Arapların bağımsızlığını ve tek bir siyasi çatı altında birleşmesini savunur. Nitekim parti tüzüğü partiyi “harakat qawmiyya” olarak tarif eder. Tüzüğün ‘millet’ kelimesini karşılamak üzere ‘ümmet’ kelimesi kullandığını not edelim. Parti tüzüğü Baas’ı ayrıca ‘sosyalist,’ veya Arapça tercih ettiği kelime ile ‘iştiraki,’ bir parti olarak tarif eder. Bu kelime Arapça’da paylaşma anlamına gelen ‘şe-re-qe’ kökünden türetilir ve Türkçe’deki kullanımına yakın olarak ‘ortak olma’ anlamına gelir. Ancak bu komünizme karıştırılmamalıdır. Baas sosyalizmi özel mülkiyete karşı olmayan, ancak daha eşit dağılımını savunan bir ideolojidir ve kamusal mülkiyeti savunan komünizmden farklıdır. Ayrıca toplumun üyeleri arasında kardeşliğe yaptığı vurgu ile de, sınıf çatışmasına vurgu yapan komünizmden ayrılır. Ancak şunu da eklemeliyiz: Baas’ın sosyalizmi, sosyal demokrat çizgiye de uzaktır. Tüzüğüne göre Baas partisi devrimci bir partidir. Sosyalist bir düzenin inşası ancak devrim ve mücadele ile mümkündür. 00:00 Giriş 00:38 Baas Partisi'nin ideolojisi nedir? 02:44 Baas Partisi'nin doğuşu 03:43 Partide birleşme ve sola yönelim nasıl gerçekleşti? 05:45 Baas Partisi'nin kurucuları için dönüm noktası ne oldu? 06:43 Suriye'nin Mısır'la birleşmesi ve yaşanan hayal kırıklığı 09:11 Baas'ın iktidara giden süreci ve Hafız Esad dönemi 12:59 Baas Rejimi ve Suriye İhvanı arasındaki ilişki 15:16 Beşar Esad dönemi 17:31 Suriye'nin İran ve Rusya ile ilişkisi 19:52 Suriye'nin Türkiye ile ilişkisi Özel ayrıcalıklardan yararlanmak için GZT'ye katıl: https://www.youtube.com/channel/UClWewRX7n_IY3mBbxmttR5Q/join Videoyu beğenin! Yeni videolar için abone olun: https://bit.ly/3oO5zRn Haberlerin anlık bildirim ile cebinize gelmesi için 'GZT' mobil uygulamamızı indirin! Editör Anlatıyor: https://www.youtube.com/playlist?list=PLCfrUpxxk3D1qrTbkJOhHFCnuoBy8EtXn 10/ON: https://www.youtube.com/playlist?list=PLCfrUpxxk3D0wZ4UDkzH3lfW04Gs9r1CX GZT İstihbarat: https://www.youtube.com/playlist?list=PLCfrUpxxk3D3YdOo1TJxG4Tloq4U0e-DI GZT Profil: https://www.youtube.com/playlist?list=PLCfrUpxxk3D32PKj7Kiih2YB4E00gDJ3N Modern Ordular: https://www.youtube.com/playlist?list=PLCfrUpxxk3D2Bbhi2RQgzyommPV4hYedf Uzman Anlatıyor: https://www.youtube.com/playlist?list=PLCfrUpxxk3D1_2eXXgDjhOOLmOYdYJ2NV Doğu Türkistan: https://www.youtube.com/playlist?list=PLCfrUpxxk3D3lg_5LGUtzKiFL_tEVIUo7 Gazze'de Neler Oluyor: https://www.youtube.com/playlist?list=PLCfrUpxxk3D18biymnIyKe8p61v1pRi3H 🔎 BİZE ULAŞIN: Web sitemiz: https://www.gzt.com/ GZT Uygulama Android: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.pirimedya.gzt&hl=tr&gl=US GZT Uygulama İOS: https://apps.apple.com/tr/app/gzt/id1156493430 GZT Uygulama Huawei: https://onelink.to/htmuff Instagram: https://www.instagram.com/gzt/ Facebook: http://facebook.com/gzt X (Twitter): https://twitter.com/gztcom Tiktok: https://www.tiktok.com/@gzt Threads: https://www.threads.net/@gzt WhatsApp: https://whatsapp.com/channel/0029Va7EgKpEawdsO6KUYm2I Telegram: https://t.me/gztcom Merhaba, 'Haberin Sosyal Medyası' GZT'ye hoş geldin! Türkiye'de dijital haberciliğin benzersiz örneği olan GZT'nin Youtube kanalındasın. Bu kanalda gündem ile ilgili özel içerikler ve röportajlar bulabilirsin. Tarihten siyasete, bilimden sanata her alanda içerik bulabileceğiniz kanalımıza abone olmayı ve bizi diğer sosyal mecralarda takip etmeyi unutma! Her gün 1 yeni video 🙌 İzlediğin için teşekkürler!