Szach i mat! Polski film szachowy z 1967 r. Łapicki i Czechowicz. Fantasy i sci-fi. Czerń i biel.

Film półgodzinny, ściśle szachowy. Szachy jako miłość, sens i cel życia, zarazem zagrożenie. Andrzej Łapicki gra Bartolomeo, Włocha który jednocześnie (główna fabuła) gra z gospodarzem domu, do którego przyszedł oraz opowiada o swoim życiu szachowym (wydarzenia w tle). Czy to nie przypomina dzisiejszych streamerów, którzy podczas gry internetowej na żywo, opowiadają o wcześniejszych partiach? W retro-opowieści mając dylemat – dać wygrać przyszłemu teściowi albo nie mieć teścia (oraz żony), ale wygrać w szachy – wybiera to drugie. Traci wybrankę (mściwy ojciec ją ukrywa, bohater popada w apatię). Z letargu budzi go propozycja która współczesnym zawodnikom kojarzy się z hustlingiem – szachami ulicznymi. Kolega znajduje go na ławce w parku i proponuje grę na stawkę pieniężną z miejscowym arystokratą. Wygrywa, ten proponuje mu mecenat – będzie dla niego grywał, a ten zapewni dostatnie życie Bartłomiejowi + 200 funtów pensji. W drugiej połowie filmu protagonista gra dla swojego mecenasa, najpierw na statku (pierwsza niepokojąca scena – nie pozwala mu grać z kimkolwiek, nawet podpowiadać/patrzeć z boku na innych grających). „Mroczna” scena w zamku – odlew twarzy „na pamiątkę” Włochów, którzy gościli tam wcześniej – czy ich zamordował? Tajemniczy płyn – wino? Na stole jakieś ampułki. Potem szachowy instrument, ale nie a’la skrzynia von Kempelena – bardziej trójwymiarowa szachownica z klawiaturą. Gospodarz pokazuje na przykładzie ruchu skoczkiem, do czego służy. Gość (więzień?) ma do dyspozycji także normalną szachownicę, specjalistyczną biblioteczkę i rodzaj „muzeum”, reprezentowane wizualnie przez… deskę jednej szafy. Zjeżdżają się goście na pokaz. Bartolomeo najpierw ma grać z Turkiem (jego „Pan” za przegraną obiecuje stryczek). Chcą kupić utalentowanego zawodnika; gospodarz nie daje. Lokaj James – rola Mieczysława Czechowicza. Kto wie czy ta rola nie była inspiracją do obsadzenia go w Janosiku (1974) w charakterze hrabiego Horvatha? W każdym razie ewidentna stylizacja na Oddjob’a – nożownika z filmu bondowskiego Goldfinger z 1964 r. (grał go Harold Sakata). opis: dr Jacek Szymala Zapraszamy do oglądania i subskrybowania kanału.