Ewangelia Tomasza. Piąta ewangelia czy gnostycka herezja?

Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! https://buycoffee.to/podcasthistorykow Już pod koniec XIX w. odkryto papirusowe, greckie świadectwa tajemniczego utworu, zawierającego wypowiedzi Jezusa niepokrywające się do końca ze znanymi z ewangelii kanonicznych. Dopiero odkrycie koptyjskiej wersji w egipskim Nag Hammadi w 1945 r. pozwoliło ustalić właściwy tytuł i dało nam praktycznie kompletną jego treść. Okazało się, że mamy do czynienia ze wspominaną przez pisarzy wczesnochrześcijańskich jako „heretycka” Ewangelią Tomasza, która po dziś rozpala wyobraźnię, a przez niektórych jest traktowana wręcz jako „piąta”, najbardziej autentyczna z ewangelii. Czy taka opinia jest uzasadniona? Czy Ewangelia Tomasza to „skamielina” tradycji historycznym o Jezusie, czy też raczej zbiór prezentujący swoistą, gnostycką optykę tej postaci? Co znajdziesz w odcinku? 00:00 Wstęp 03:00 Historia odkrycia tekstu Ewangelii Tomasza 08:34 Pisma wczesnochrześcijańskie o Ewangelii Tomasza 11:54 Zaginione źródło "Q"? 16:19 Polskie tłumaczenia Ewangelii Tomasza 18:41 Pierwsze próby interpretacji w duchu gnostyckim 22:25 Próby dotarcia do historycznego Jezusa 27:43 Teologia Ewangelii Tomasza - problemy interpretacyjne 32:45 Problematyka poruszana przez Ewangelię Tomasza 41:05 Podsumowanie Errata 00 : 04 : 05 "chodzi oczywiście o to, że Papirus Oxyrynchos 1 zawierał logiony od 26 do 33" Autorzy Podcastu: Sławomir Poloczek, historyk starożytności (doktorat na Wydziale Historii UW), specjalizujący się w badaniach nad dziejami religii hebrajskiej, wczesnym chrześcijaństwem i relacjami obu wobec "pogańskich" kultur ościennych. Publikacje naukowe: https://uw.academia.edu/S%C5%82awomirPoloczek Piotr Łapiński, historyk niepraktykujący, pasjonat historii i dobrych opowieści. Podstawowa literatura w języku polskim (wybór): Ewangelia Tomasza, tłum. oprac. A. Dembska, W. Myszor, Katowice 1992 J.D. Crossan, Historyczny Jezus. Kim był i czego nauczał?, tłum. M. Stopa, Warszawa 1997 Apokryfy Nowego Testamentu, t. I/1, Ewangelie apokryficzne, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 180-202 K. Rudolph, Gnoza, tłum. G. Sowiński, Kraków 2003 Biblioteka z Nag Hammadi. Kodeksy I i II, tłum. oprac. W. Myszor, Katowice 2008, zwł. s. 201-228 S. Poloczek, „W poszukiwaniu prawdziwych słów Jezusa”, Focus 1 (2020), s. 22-29 J.-Y. Leloup, Ewangelia Tomasza, tłum. E. Mickiewicz, red. naukowa S. Poloczek, Lutynia 2023 Podstawowa literatura zagraniczna (wybór): The Gospel According to Thomas, ed. oprac. H. Koester, B. Laytom, Th. O. Lambdin (w:) Nag Hammadi Codex II,2-7, vol. 1, Leiden 1989 R. Uro, Thomas. Seeking the Historical Context of the Gospel of Thomas, London 2003 S. Gathercole, The Gospel of Thomas. Introduction and Commentary, Brill 2004 B.D. Ehrman, Lost scriptures. Books that did not make it into the New Testament, Oxford 2005 U.-K. Plish, Das Thomasevangelium. Originaltext mit Kommentar, Stuttgart 2007 The Nag Hammadi Scriptures, red. M. Meyer, New York 2009, s. 133-156 D.W. Kim, „The Words of Jesus in the Gospel of Thomas. The Genesis of a Wisdom Tradition”, Abingdon-Oxon 2021 Tagi: apokryfy, gnoza, gnostycyzm, Nag Hammadi, Tomasz, Jezus, Ewangelia Tomasza, logia, logia Jezusa, Nowy Testament, Biblia, ewangelie kanoniczne, problem synoptyczny, apostoł, chrześcijaństwo, religia, religioznawstwo, historyczny Jezus, Egipt, archeologia, papirologia, krytyka tekstu, język koptyjski, chrześcijaństwo egipskie