Czy zwierciadło satyry jest zawsze krzywe? Gatunki literackie i historia społeczna dawnych wieków

Nagranie z wykładu dr. hab. Jacka Głażewskiego „Czy zwierciadło satyry jest zawsze krzywe? Gatunki literackie i historia społeczna dawnych wieków”, który odbył się 26 października w Muzeum Literatury. Jedną z podstawowych cech literatury epok dawnych jest jej konwencjonalny charakter. Świadomość twórcza oraz warsztatowa pisarzy średniowiecznych, renesansowych, barokowych, oświeceniowych obejmowała z jednej strony tradycję kulturową starożytności pogańskiej i chrześcijańskiej, z drugiej zaś – obowiązujący w konkretnym okresie model komunikacyjny, którego istotnym składnikiem była typologia gatunkowa tekstów literackich. Efektem takiej sytuacji był odzwierciedlony w dziełach obraz dawnego społeczeństwa, rozpięty pomiędzy stereotypem a rzeczywistością historyczną. Współczesna lektura literatury staropolskiej musi zatem polegać na krytycznej weryfikacji dyskursów, w czym pomóc mogą świadectwa przebywających na terenach I Rzeczpospolitej obcokrajowców: podróżników, dyplomatów, artystów, uczonych. W świetle owych relacji, dawne polskie społeczeństwo okazuje się barwne, różnorodne, inspirujące, fascynujące. Jacek Głażewski – dr hab., historyk literatury, tłumacz, krytyk. Pracuje w Instytucie Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się literaturą i kulturą oświecenia oraz wzajemnymi związkami pomiędzy literaturą a polityką. ――― Wykład jest siódmym z cyklu „Rzeczpospolita otwarta”; Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.