92. Najmocniejsze teorie spiskowe i dlaczego im ulegamy. Część 1

Jak jeden sfałszowany tekst sprawił, że XX wiek był gorszy, niż powinien być? Dlaczego pierwsze kroki człowieka na Księżycu ktoś filmował z powierzchni tegoż Księżyca? Dlaczego World Trade Center zawaliło się, mimo że było odporne na uderzenia samolotów? O teoriach spiskowych - dawnych i całkiem nowych - oraz o tym, dlaczego tak wielu ludzi w nie wierzy, opowiadamy w specjalnym odcinku, przygotowanym we współpracy z portalem fact-checkingowym Fakenews.pl. Jego przedstawiciel, Mateusz Zadroga, wcielił się z tej okazji w rolę trzeciego prowadzącego Podcast Crazy Nauka. Ten odcinek jest pierwszą częścią naszej opowieści o teoriach spiskowych. Drugą, w której omawiamy również prawdziwe spiski, opublikujemy za dwa tygodnie. Są to odcinki sponsorowane w ramach grantu Open Information Partnership. Zapraszamy do słuchania!  Tu można kupić naszą książkę “Fakt, nie mit”:  https://www.empik.com/fakt-nie-mit-stanislawska-aleksandra-stanislawski-piotr,p1234345293,ksiazka-p Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy m.in. z tych źródeł: Myślenie spiskowe https://yougov.co.uk/international/articles/40876-what-conspiracy-theories-did-people-around-world-b  https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6238178/ https://www.apa.org/news/press/releases/2023/06/why-people-believe-conspiracy-theories https://www.mcgill.ca/oss/article/critical-thinking-pseudoscience/who-likely-believe-conspiracy-theories https://www.scientificamerican.com/article/people-drawn-to-conspiracy-theories-share-a-cluster-of-psychological-features/  https://today.yougov.com/politics/articles/48113-which-conspiracy-theories-do-americans-believe  https://www.reuters.com/world/us/hurricane-milton-helene-fact-checking-conspiracies-rumors-2024-10-09/  https://mitologiawspolczesna.pl/teorie-spiskowe/  https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0963721417718261   https://skepticalscience.com/docs/ConspiracyTheoryHandbook_Polish.pdf  https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5724570/  Protokoły mędrców Syjonu https://www.washingtonpost.com/wp-srv/national/daily/nov98/nazicars30.htm https://en.wikipedia.org/wiki/Henry_Ford#Antisemitism_and_The_Dearborn_Independent https://pl.wikipedia.org/wiki/Protoko%C5%82y_m%C4%99drc%C3%B3w_Syjonu https://en.wikipedia.org/wiki/Matvei_Golovinski https://pl.wikipedia.org/wiki/Maurice_Joly https://en.wikipedia.org/wiki/The_Protocols_of_the_Elders_of_Zion https://en.wikipedia.org/wiki/The_Dialogue_in_Hell_Between_Machiavelli_and_Montesquieu https://encyclopedia.ushmm.org/content/pl/article/protocols-of-the-elders-of-zion https://encyclopedia.ushmm.org/content/pl/article/protocols-of-the-elders-of-zion-key-dates https://www.rcin.org.pl/dlibra/publication/5489/edition/836 https://www.britannica.com/topic/Protocols-of-the-Elders-of-Zion https://www.nigdywiecej.org/pdf/pl/pismo/16/020_Protokoly-Medrcow-Syjonu.pdf Lądowanie na Księżycu https://www.bbc.co.uk/bitesize/articles/z3x6b7h  https://en.wikipedia.org/wiki/Moon_landing_conspiracy_theories  https://www.manchester.ac.uk/about/news/moon-landing-conspiracy-theories/  https://www.theguardian.com/science/2019/jul/10/one-giant-lie-why-so-many-people-still-think-the-moon-landings-were-faked  Zamachy z 11 września https://d3nkl3psvxxpe9.cloudfront.net/documents/Conspiracy_Theories_poll_results.pdf  https://fakenews.pl/spoleczenstwo/smierc-i-pyl-teorie-spiskowe-dotyczace-zamachow-z-11-wrzesnia-czesc-i-poszukiwacze-prawdy/ https://blogs.chapman.edu/wilkinson/2016/10/11/what-arent-they-telling-us/ https://fakenews.pl/spoleczenstwo/smierc-i-pyl-teorie-spiskowe-dotyczace-zamachow-z-11-wrzesnia-czesc-ii-blizniacze-wieze/ https://nvlpubs.nist.gov/nistpubs/Legacy/NCSTAR/ncstar1.pdf https://nvlpubs.nist.gov/nistpubs/Legacy/NCSTAR/ncstar1a.pdf https://www.youtube.com/watch?v=rxhZFaC7Nhc&t=1007s&ab_channel=EnhancedWTCVideos https://www.youtube.com/watch?v=XpfDkL-vFdk&t=59s&ab_channel=Maxwell4Truth  https://fakenews.pl/spoleczenstwo/smierc-i-pyl-teorie-spiskowe-dotyczace-zamachow-z-11-wrzesnia-czesc-iii-nano-termit/ https://www.chronicle.com/article/professors-of-paranoia/?bc_nonce=4marfjqze6tjw6hfg5d3tr&cid=reg_wall_signup http://www.civil.northwestern.edu/people/bazant/PDFs/Papers/466.pdf https://aneta.org/911experiments_com/articles/Millette9119ProgressReport022912_rev1_030112webHiRes.pdf  https://fakenews.pl/spoleczenstwo/smierc-i-pyl-teorie-spiskowe-dotyczace-zamachow-z-11-wrzesnia-czesc-iv-wtc-7/  https://fullfact.org/online/bbc-world-trade-center-7-september-11/ https://gizmodo.com/why-9-11-truthers-are-obsessed-with-the-plasco-high-ris-1822203542 https://www.phd.eng.br/wp-content/uploads/2019/04/19.04.30ParecerCompletoPaesAlmeida_final-compactado.pdf  https://apnews.com/article/fact-check-911-pentagon-airplane-debris-598153051732